sobota, 20 maja 2017

Edukacja Seksualna według Osamu Tezuki - "Fushigi na Melmo" (1971)

Osamu Tezuka to człowiek niezwykły. Zasłużenie nazywany "Bogiem Mangi" pracoholik, którego zasług dla zjebajkowego przemysłu nie w sposób zliczyć. Gość miał swój wkład w praktycznie każdy gatunek - rysował historie o androidach, wielkich robotach, wampirach, nazistach, bóstwach, zwierzętach, lekarzach i wielu, wielu innych. Nie powinien dziwić zatem nikogo fakt, że w jego dorobku znalazła się także historia przynależąca do gatunku Magical Girls. Tezuka, jak to Tezuka, nie poszedł jednak na łatwiznę i postanowił zrobić ze swej czarodziejki serię służącą do... edukacji seksualnej.

Hiromu Watari ginie w wypadku samochodowym, osierocając trójkę dzieci. Gdy trafia do Nieba, prosi Boga, by ten uczynił cud i pozwolił jej pociechom jak najszybciej dorosnąć, by mogły sobie bez niej poradzić. Zgadza się On spełnić jej ostatnie życzenie i podarowuje jej córce - dziewięcioletniej Melmo - buteleczkę cudownych cukierków. Niebieskie postarzają każdego, kto je spożyje o 10 lat, czerwone zaś o tyle samo odmładzają. Przy ich pomocy, mała Melmo stopniowo wkracza w świat dorosłych i odkrywa kolejne tajemnice życia.

Jeśli udało wam się dostać na mój panel o czarodziejkach na ostatnim Pyrkonie, to mieliście już okazję posłuchać co nieco o tym, jak nietypową i kontrowersyjną serią była "Melmo". Już na samym początku pierwszego odcinka dzieje się coś, co do tej pory było raczej tematem tabu - ktoś ginie. W dodatku w dość brutalny sposób. A jakby tego było mało, jest to matka trójki małych dzieci, z których jedno nie ukończyło jeszcze nawet roku. A im dalej tym coraz dziwniej. Każdy z odcinków opowiadał o innej przygodzie małej bohaterki - a to musiała ratować zwierzątka z płonącego lasu, a to wraz z pozostałymi dziewczynkami z klasy wypowiedziały wojnę wszystkim tym paskudnym chłopcom co je zaczepiali, innym razem znowuż pomogła schwytać bandę przemytników a przy innej okazji jeszcze musiała uciekać nawet przed straszliwymi nazistami. W tym wszystkim pomagały jej wspomniane cukiereczki. I tu Tezuka zaczyna nieźle cudować. Jeśli macie młodsze rodzeństwo (albo nawet już dzieci), to zapewne wiecie, jak trudno jest mu wyjaśnić skąd się wzięło, czemu ma lub nie ma ptaszka, czy też dlaczego zaczyna mieć uczucie tak skomplikowane w obecności płci przeciwnej etc. Oczywiście w taki sposób, by zrozumiało i nie dostało poważnej traumy. Używa się wtedy analogii pszczółek i kwiatków,  mówi że "mama z tatą mocno się przytulili" i tak dalej. Tezuka stwierdził jednak, że nie ma co się w takie podchody bawić i bez ogródek pokazuje dzieciakom, jak zmienia się ludzkie ciało podczas dojrzewania, do czego służy siusiak, co robią z nami buzujące hormony, czy też jak wygląda rozwój zarodka w brzuchu mamy. Często też raczy nas scenami, gdzie Melmo w obu wersjach - dziewięcioletniej i dorosłej - biega nagusieńka jak ją Pan Bóg stworzył. Mało tego! Potem jeszcze, kiedy nasza bohaterka odkrywa że miksując cukierki w odpowiednich proporcjach może zmieniać się w zwierzaki, Tezuka zaczyna objaśniać dzieciakom teorię ewolucji! Przez to wszystko, w latach 70-tych show był niesamowicie wprost nienawidzony przez dorosłych, bo sprawiał że ich pociechy nieustannie zadawały im bardzo kłopotliwe pytania, których nie dało się już tak prosto wyminąć pszczółkowymi i bocianimi historyjkami.
Osobiście szanuję Tezukę za to, że tak odważnie chciał maluchom to wszystko wytłumaczyć, nie godząc w ich inteligencję. Tym bardziej, że na ogół procesy te przedstawione są w bardzo fajny i inteligentny sposób. W "Melmo" zaobserwować można naprawdę bardzo wiele ważnych lekcji na temat dorastania i różnych rodzajów miłości - czy to między zakochanymi w sobie ludźmi, czy też między rodzicem a dzieckiem. Z drugiej strony jednak sporo jest tutaj również scen, po których ciężko jest nie przyznać racji oburzonym rodzicom, Momentami Bóg Mangi faktycznie posunął się stanowczo za daleko. Niektóre z odcinków były moim zdaniem aż nadto dosadne i przerażające dla małych widzów, ocierając się momentami nawet o tematykę alkoholu i narkotyków. No i jest jeszcze problem stanowczo zbytniego epatowania erotyzmem. Ja rozumiem, że w trakcie dojrzewania hormony buzują i w ogóle, ale czy naprawdę by to pokazać potrzeba było aż tylu ujęć, w których bohaterka świeci majtkami? Ba! To chyba właśnie Melmo rozkręciła tak popularne do dziś w chińskich bajkach panty-shoty. Nie pamiętam żadnej wcześniejszej serii telewizyjnej, która serwowała widzowi tak duże ilości fanserwisu.

Jako że mamy tutaj do czynienia z bajką Tezuki, to nie mogło zabraknąć wyrazistych, potrafiących zyskać sobie sympatię odbiorców bohaterów. Melmo to dziewczynka bardzo naturalna i sympatyczna, zachowująca się dokładnie tak, jak faktyczne dziewuszki w jej wieku. Z początku niedojrzała jeszcze i stosunkowo naiwna, łatwo wdaje się w konflikty z chłopcami, próbuje zgrywać dorosłą i ładuje w różne inne tarapaty. Dość szybko zaczyna sobie jednak zdawać sprawę, że po śmierci mamy, to na niej spoczywał będzie obowiązek opiekowania się młodszymi braćmi - malutkim Touchem oraz strasznie niegrzecznym Totoo. I tak stopniowo - wraz z widzami - mała Melmo zaczyna dojrzewać, uczy się odpowiedzialności, przeżywa swoją pierwszą miłość i na własnej skórze doświadcza, jak trudne zadanie stoi przed rodzicem. Na całe szczęście, gdy sama nie daje już sobie z tym wszystkim rady, zawsze może liczyć na wsparcie gburowatego nieco, ale obdarzonego wielkim sercem i wiedzą doktora Nosowłosa. Jego cenne rady oraz pouczenia nie tylko pomagają jej - oraz widzom - lepiej zrozumieć otaczający ją świat, ale również nie raz dają jej siłę, by stawić czoła kolejnym przeciwnościom losu. W każdym z epizodów serii mała Melmo wchodzi również w interakcję z różnymi innymi postaciami. Wśród nich wyśmiewanym i dręczonym przez starsze psy szczeniaczkiem, który koniecznie chce pokazać że jest silny i niezależny; chciwym i podłym biznesmenem, który myśli tylko o sobie i nie cofnie się przed niczym, by powiększyć swoje zyski; podstępnym demonem, chcącym wejść w posiadanie cudownych cukierków; szkolnym zabijaką, próbującym zdobyć serce dorosłej Melmo; "szybkim i wściekłym" mistrzem kierownicy, który z lubością łamie wszelkie przepisy ruchu drogowego i nic nie obchodzi go bezpieczeństwo innych jego uczestników; samotną słoniczką żyjącą w niewoli i marzącą o tym, aby pojechać do Afryki i spotkać swoich braci; czy też szajką złodziejaszków, która będzie próbowała wrobić ją w jeden ze swoich ostatnich przekrętów. Fani twórczości Tezuki z pewnością zauważą wśród nich wiele znanych twarzy, co będzie dla nich dodatkową gratką. Więcej - wprawne oko dostrzeże tutaj również gościnne występy kilku słynnych mangaków, w tym m.in Wujaszka Go. Sam Tezuka zresztą również się tu pojawia.

Oprawa graficzna jest całkiem solidna, choć nie pozbawiona kilku potknięć. Pochwalić wypada na pewno ładne i zróżnicowane tła, świetnie dobrane paletę kolorów oraz grę świateł, czy też sympatyczne i bardzo charakterystyczne tezukowskie projekty postaci (choć te akurat młodszym widzom mogą się nie spodobać). Bardzo podobały mi się też komiczne i kolorowe, wykonane jakby kredkami rysunki pojawiające się w momentach, gdy dzieciakom objaśniane są trochę bardziej skomplikowane tematy. W zabawny i zrozumiały sposób tłumaczą czym różni się zauroczenie od miłości, jakie zmiany zachodzą w ludzkim ciele w trakcie dojrzewania, czy też w jaki sposób dochodzi do zapłodnienia.
Animacja również prezentuje się wcale nie najgorzej, choć momentami miewa czkawki. Niektórym ruchom brakuje zdecydowanie kilku klatek, przez co potrafią wyglądać dziwacznie i nienaturalnie. Szczególnie potrafi to być widoczne na przykładzie ruchu ust. Zdarza się też, że postaciom zmieniają się proporcje ciała. Na plus jednak to, że pojawia się tutaj kilka całkiem fajnych efektów, jak choćby impact frames.
Muzyka zaś... jest. I w sumie tyle mogę o niej powiedzieć. Brzmi okej i sprawdza się całkiem dobrze jako ubarwiacz rozgrywających się na ekranie wydarzeń, ale prawdę mówiąc poza dwoma, trzema kawałkami niezbyt zapada w pamięć. Opening jest fajny i rytmiczny, ale jako że śpiewany jest przez małe dziecko, to raczej ciężko oczekiwać po nim jakiegoś wysokiego poziomu. Ot, taka przyjemna i urocza piosenka (choć momentami ten dziecięcy głosik uderza w takie tony, że można się lekko skrzywić) ale nic poza tym. Dużo lepiej wypada ending. Spokojna, bardzo miła dla ucha piosenka, zaśpiewana równie przyjemnym, melodyjnym głosem utalentowanej Asakury Rie.
Z oceną gry aktorskiej mam trochę problem. Musicie bowiem wiedzieć, że w roku 1998 "Melmo" doczekała się tzw. wersji "Renewal", w której całkowicie zmieniono obsadę serialu. I pomimo moich długotrwałych poszukiwań orygialnego wydania bajki, udało mi się znaleźć jedynie właśnie tę wersję odświeżoną. Stąd też tylko ją mogę sprawiedliwie ocenić. I wypada ona naprawdę cholernie dobrze. Czemu ciężko się zresztą dziwić, bo grają tu takie sławy jak Kawamura Maria (Naga ze "Slayers", Yui z "Megazone 23") czy też Nobuyuki Hiyama (Shishioh Gai z "King of Braves GaoGaiGar", Madarame Ikkaku z "Bleach"). W obsadzie oryginalnej były też takie nazwiska jak Minori Matsushima (Candice z "Candy Candy", Sayaka z "Mazinger Z"), Kei Tomiyama (Naoto z "Tygrysiej Maski", Yang Wen-Li z "Legend of the Galactic Heroes"), czy Ryuusei Nakao (Frieza z "Dragon Ball Z", Mayuri z "Bleach") co daje mi podstawy by sądzić, że była ona równie dobra, no ale niestety ciężko jest to zweryfikować.

Czy "Melmo" polecam? Jak najbardziej. Już choćby ze względu na fakt, jak kontrowersyjny swego czasu był to tytuł i jak wielką burzę wywołał. Oprócz tego jest to idealny dowód na to, że bajki o czarodziejkach już od praktycznie samych początków swego istnienia potrafiły poruszać zaskakująco dojrzałe tematy i nie był to wcale trend zapoczątkowany przez Madokę. No jest i to też, najzwyczajniej w świecie, naprawdę fajna bajka, choć zdecydowanie obyłaby się bez tych wszystkich panty-shotów i innych fanserwiśnych głupotek.

Typ Anime - Seria Telewizyjna
Rok produkcji - 1971
Pełny Tytuł: „Fushigi na Melmo” ("Marvelous Melmo")
 Reżyseria: Tsunehito Nagaki
Scenariusz: Osamu Tezuka
Muzyka: Uno Seiichirou
Gatunek: Komedia, Magical Girls, Dramat, Obyczajowy
Liczba Odcinków: 26
Studio: Tezuka Production
Ocena Recenzenta: 7/10

Screeny:








2 komentarze:

  1. Jedno z moich 19821974984718 anime,które muszę obejrzeć,a nie mogę znaleźć ich w internecie NAWET z angielskimi napisami. Z poważnymi tematami w mahou shoujo to kojarzy mi się trochę "Majokko Megu-chan". Choć w sumie,ja się nie powinnam odzywać jak tylko pięć odcinków obejrzałam...

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. No, z dorwaniem "Melmo" jest problem spory niestety, bo do pobrania jest chyba tylko na Baka.bt, a jedyny serwis streamingowy, który pozwala na jej obejrzenie to Viki.com, ale show jest zablokowany dla widzów z Polski.

      "Majokko Megu-chan" dobry show, który też miał swój spory wkład w rozwój gatunku. Szkoda straszna, że nie ma kompletnych fansubów i jedyna oglądalna wersja to ta z kultowym lektorem z Polonii 1.

      Usuń